AMEA akademik H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu Elmi seminarının fevralın 8-də akademik Ramiz Məmmədovun sədrliyi ilə keçirilən növbəti iclasında qrant layihələri üzrə iki tədqiqat işınin hesabat məruzələri dinlənilib.
İlk əvvəl İnstitut rəhbəri R.Məmədov 70 illik yubileyi münasibətilə Paleocoğrafiya şöbəsinin elmi işçisi Əliyar
Əliyevi kollektiv adından təbrik edib, ona şəxsi həyatında və elmi fəaliyyətində uğurlar arzu edib.
Sonra c.ü.f.d. Seymur Məmmədov qrant layihəsi çərçivəsində “Bakı şəhəri ərazisinin ekoloji-geomorfoloji rəqəmsal modelinin yaradılması” mövzusunda apardığı tədqiqat işi haqqında hesabat məruzəsi ilə çıxış edib. Tədqiqatçı Böyük Bakı ərazisində baş verən geomorfoloji proseslərin təhlilini aparmış, kosmik radar məlumatları əsasında tədqiqat ərazisi relyefinin rəqəmsal modelini hazırlamış, 1:50 000 miqyasında rəqəmsal geomorfoloji xəritə, bir sıra morfometrik xəritələr və Böyük Bakı ərazisinin sürüşmə təhlükəliyi xəritəsini tərtib etmişdir.
Böyük Bakı daxilində olan bütün sürüşmə sahələri geniş təhlil olunmuş və bu ərazilərin relyefinin detal rəqəmsal modelləri yaradılmışdır. Bunun əsasında tədqiqat ərazisində potensial sürüşmə təhlükəsi olan ərazilər də ayrılmışdır. Müəyyən edilmişdir ki, sürüşmə proseslərinin yaranmasında təbii amillər rol oynasa da, onların fəallaşmasında və dağıdıcı miqyas almasında əsas rol antropogen amillərin üzərinə düşür. Bundan əlavə, ərazidə yayılmış eroziya prosesləri, xüsusilə də, yarğan eroziyası ətraflı təhlil olunmuşdur.
Sonda məruzəçi tədqiqat ərazində geomorfoloji təhlükələr haqqında çıxış edərək, şəhər planlaşdırılması haqqında məlumat verib.
Mövzunun praktik əhəmiyyəti nəzərə alınaraq, tədqiqat işi nəticələrinin maraqlı təşkilatlara - Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi və Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinə göndərilməsi, eləcə də ingilis dilinə tərcümə edərək xarici elmi jurnalların birində çap etdirilməsi akademik R.Məmmədov tərəfindən tövsiyə olunub.
İkinci qrant layihəsi üzrə dinlənilən hesabat məruzəsi c.ü.f.d. Samirə Ələkbərovanın “Selli çay hövzələrinin landşaft planlaşdırılması məqsədilə landşaft geomorfoloji modelləşdirilməsi (Kişçay-Dəmiraparançay hövzəsi timsalında)” mövzusunda olub. Qeyd edilib ki, tədqiqat işində Kişçay-Dəmiraparançay arası ərazilərdə təhlükəli geomorfoloji proseslərin yayılma və intensivlik xarakterinin CİS-təhlili aparılmış, CİS texnologiyaları əsasında irimiqyaslı landşaft-geomorfoloji xəritələr tərtib edilmiş, son illərin rəqəmsal kosmik şəkillərinin deşifrlənməsi nəticəsində əldə olunmuş məlumatlar əsasında ərazidə gedən ekzodinamiki proseslər, xüsusilə sel əmələgəlməsi, inkişafı və təhlükəliliyi qiymətləndirilmişdir. Eyni zamanda, təhlükəli geomorfoloji proseslərin (sel, sürüşmə, uçqun və s.) təbii təsərrüfat sistemlərinə, yaşayış məntəqələrinə və əhaliyə vurduğu iqtisadi zərər müəyyənləşdirilmiş, ərazi geosistemləri üçün çərçivə landşaft planı tərtib olunmuşdur.
Hər iki hesabat məruzəsi seminar iştirakçıları tərəfindən yüksək qiymətləndirilib və bu mövzu ilə AMEA-nın Yer Elmləri Bölməsinin yığıncağında da məruzə edilməsi müəlliflərə tövsiyə olunub.