Paleocoğrafiya
Tel.: | (+994 12) 5393336 |
Faks: |
|
Elektron poçtu: | |
Şöbənin rəhbəri: | |
İşçilərin ümumi sayı: | 7 |
Əsas fəaliyyət istiqamətləri: | Şöbənin əməkdaşları Dördüncü dövrün paleocoğrafiyasına dair geniş tədqiqat işləri apararaq bu dövrün ayrı-ayrı əsrlərinin stratiqrafiyasını, heyvanlar aləmini və bitki örtüyünün bərpası nəticəsində Azərbaycanda Dördüncü dövrdə baş vermiş iqlim dəyişmələrini, bununla əlaqədar olaraq Xəzər dənizində baş verən transqressiya və reqressiyaları, bunların iqlim dəyişmələri ilə əlaqədar olaraq Böyük və Kiçik Qafqazda Pleystosenin müxtəlif əsrlərində formalaşmış buzlaşmalara dair geniş tədqiqat işləri aparmışlar. Bütün bunlarla yanaşı dünyanın ən qədim insan düşərgəsi olan Azıx mağarasında geniş tədqiqat işləri aparılmışdır. Müəyyən edilmişdir ki, Azıx mağarasına ilk insanın məskunlaşması 1,8 mln. il əvvəl Abşeron (Eopleystosen) əsrində baş vermişdir. Aparılmış tədqiqatlar nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, mağarada insanların məskunlaşması əsasən buzlaşma əsrlərində olmuşdur. Buzlaqarası istiləşmə əsrlərində isə açıq düşərgə və çay terraslarında məskunlaşmağa üstünlük vermişlər. |
Əsas elmi nəticələri: | Kompleks tədqiqatlar əsasında Xəzər dənizi hövzəsinin Dördüncü dövr çöküntülərinin stratiqrafik şkalasının (bölgüsü) işlənib hazırlanmış, Azərbaycanın Dördüncü dövr çöküntülərinin xronostratiqrafik vahidləri Şərqi Avropa, Qara dəniz və Rus düzənliyinin stratiqrafik vahidləri ilə korrelyasiya edilərək, vahid sxemə gətirilmişdir. Azərbaycanın 1:500000 miqyaslı Dördüncü dövrün geoloji xəritəsi və «Azərbaycanın Dördüncü dövr çöküntüləri Geologiyası» monoqrafiyası çap edilmişdir. Bu əsər 1978-ci ildə Respublika Dövlət Mükafatına layiq görülmüşdür. Məşhur Azıx mağarasının və Tağlar paleocoğrafi şəraiti tədqiq olmuşdur. Azərbaycanın Son Kaynozoyunun ilk radiometrik şkalası işlənib hazırlanmışdır. Azərbaycanın Kaynozoy çöküntülərinin stratiqrafik şkalasına əlavələr edilmişdir. Azərbaycanın və Xəzər dənizinin əsas neftli-qazlı çöküntü qatı olan Məhsuldar qat çöküntülərinin Alt Pliosen, Pont mərtəbəsinin isə Üst Miosen yaşlı olması müəyyən edilmişdir. Son Pleystosendə və Holosendə Azərbaycanın paleocoğrafi problemləri ümümləşdirmiş, iqlim optimumu, göstərilən epoxalarla istiləşmə və soyuqlaşma dövrləri, Xəzər dənizinin səviyyə tərəddüdlərinin ritmliliyi aşkar edilmişdir İki cilddən ibarət Avrasiya şelflərinin litoloji-paleocoğrafi xəritələr atlası tərtib olunmuş və Londonda nəşr olunmuşdur. Kaynazoyun ayrı-ayrı xronoloji kəsimləri üzrə paleobitki örtüyü xəritələri tərtib olunmuşdur. Bunlardan 8 xəritə (Paleosen-Eosen, Oliqosen, Alt və Orta Sarmat, Üst Sarmat, Üst Pliosen, Güns-Mindel buzlaqlarının epoxası, Riss buzlaq epoxası, Holosen) 1:2500000 miqyasında Azərbaycanın Milli Atlası (2014) tərkibinə daxil edilmişdir. Toplanan çoxillik tədqiqat materialları əsasında Pleystosendə Xəzər dənizinin iqlimstratiqrafik tərkib hissələrə bölünməsi onun Qara dəniz və Avropanın paleocoğrafi hadisələri ilə korrelyasiya sxemini tərtib etməyə imkan verir. |