Akademik H.Ə. Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu “Xəzər dənizinin sahillərinin və dibinin  geomorfologiyası” şöbəsinin müdiri, coğrafiya elmləri doktoru, professor Əmir Əliyevin Rusiyanın “Россия 1» kanalına verdiyi müsahibəsi həftə xəbərlərinin («Вести недели») “Xəzər qayıdanda” süjetində əksini tapıb.

Bildirilir ki, qlobal iqlim dəyişikliyi ilə əlaqədar Xəzər dənizi  sürətlə kiçilir. Keçmiş dəniz dibinin onlarla kilometri isti günəş altında qurumuş səthə çevrilib.      Proqnozlara görə, bu əsrin sonunda Xəzər dənizi 9, hətta 18 metrə qədər dayazlaşa bilər. Bu isə o deməkdir ki, su hövzəsi öz ərazisinin 34%-ni itirəcək. Dənizə çıxışı olan bütün ölkələr üçün bu, böyük bir problemdir və Azərbaycan, Qazaxıstan, İran, Rusiya, Türkmənistan onu birlikdə həll etməli olacaq.

Azərbaycanlı alim Ə.Əliyev bildirib ki, Xəzərin səviyyəsi dövrüdür. Təxminən 200-250 il ərzində səviyyə eyni vaxtda yüksəlir və enir. Sonuncu yüksək səviyyə 1800-cü ildə aşkar edilmişdir. Bu andan etibarən səviyyə tədricən aşağı düşür. Dərbənddəki Narın-Qala qalasının bir hissəsi indi su altındadır. Bu o deməkdir ki, orta əsrlərdə Xəzərin səviyyəsi xeyli aşağı idi. Amma Bakıda Qız qalası - əksinə, şəhərin mərkəzində ucalır. Baxmayaraq ki, bir neçə əsr əvvəl dəniz tərəfindən yuyulurdu. Təbii dövrlər onun təbii nəfəsidir.

Nikbinlik nümayiş etdirən alimin sözlərinə görə təxminən 10-15 ildən sonra yüksəliş gözlənilir və  “azərbaycanlıların gənc nəsli Xəzərin qayıdışını görəcək”.